Claims op je webshop: wat mag je wél zeggen – en wat juist niet?

Als je een webshop runt met supplementen of gezondheidsproducten, wil je je klanten graag vertellen wat jouw product voor ze kan doen. Maar: wat je zegt (of laat zien) over een product, kan zomaar een claim bevatten, en daar gelden een aantal regels voor. In deze blog lees je op een heldere manier waar je op moet letten.

Wat is een claim?

Een claim is elke uiting – denk aan tekst, beeld of symbool – waarmee je stelt of suggereert dat je product bepaalde eigenschappen heeft. Ook als je het indirect laat zien (bijvoorbeeld een afbeelding van iemand met rugpijn), kan dat als claim worden gezien. “Goed voor je weerstand”, “Helpt bij vermoeidheid” en “Ondersteunt de vetverbranding” zijn allemaal voorbeelden van claims.

Welk soort product verkoop je eigenlijk?

Voordat je weet wat je wél of niet mag zeggen, is het belangrijk om te weten wat voor soort product je verkoopt. Er zijn drie hoofdgroepen:

1. Gezondheidsproducten (zoals supplementen)

Dit zijn producten die onder de Warenwet vallen, zoals:

• Vitamines en mineralen
• Kruidenpreparaten
• Producten met een farmaceutische uitstraling (zalven, druppels)

Ze mogen géén medische claims bevatten, maar wel gezondheidsclaims, zoals:

“Vitamine D draagt bij aan het behoud van sterke botten.”
“Vitamine C ondersteunt het immuunsysteem”
“Magnesium draagt bij aan een normale werking van de spieren”

Voorwaarde: voor voedingssupplementen moet de claim  officieel zijn goedgekeurd door de EU. Ben je benieuwd welke claims je voor welk ingrediënt mag gebruiken? Bekijk dan de Claims Database van de Keuringsraad. In deze database staan per nutriënt de goedgekeurde voorbeeldbewoording en de toegestane en niet-toegestane alternatieve voorbeeldbewoordingen.

Voor producten met een farmaceutische uitstraling moet de claim onderbouwd zijn en in gezondheidsbewoordingen. Welke bewoordingen dit zijn vind je in de Indicatieve Lijst uitwendige gezondheidsproducten.

2. Medische zelfzorghulpmiddelen

Dat zijn producten die:

• Zonder tussenkomst van een arts gebruikt kunnen worden
• Een fysische werking hebben (dus géén werking via stofwisseling)
• Ter preventie, behandeling of verlichting van ziekten worden gebruikt

Voorbeelden:

• Neus- oor of oogsprays
• Pleisters met een werkzame stof
• Eczeemcrèmes

Het verschil tussen wat er gezegd mag worden over een gezondheidsproduct en een medisch hulpmiddel zit in de soort claim die wordt gebruikt. Een gezondheidsclaim verwijst naar het ondersteunen van normale lichaamsfuncties, terwijl een medische claim suggereert dat een product een klacht verlicht, behandelt of voorkomt. Medische claims zijn alleen toegestaan als het product als medisch hulpmiddel is aangemeld en gecertificeerd.

3. Geneesmiddelen

Geneesmiddelen zijn producten die:

• Ziekte, pijn of een gebrek kunnen genezen of voorkomen
• De werking in het lichaam beïnvloeden via een farmacologisch, immunologisch of metabolisch effect
• Worden gebruikt om een diagnose te stellen

Denk aan:

• Pijnstillers
• Antibiotica
• Ook bepaalde kruidengeneesmiddelen vallen hieronder

Ook deze producten mogen medische claims hebben, maar alleen als ze officieel als geneesmiddel zijn toegelaten door het College Beoordeling Geneesmiddelen. Het verschil tussen een geneesmiddel en een medisch hulpmiddel? Een geneesmiddel beïnvloedt het lichaam van binnenuit via een werkzame stof, terwijl een medisch hulpmiddel vooral een ondersteunend of beschermend effect heeft, zonder farmacologische werking.

Wat mag je dus niet zeggen?

Als je een supplement of gezondheidsproduct verkoopt, mag je géén medische claims doen. Dus vermijdt teksten zoals:

• “Helpt bij griep”
• “Werkt tegen gewrichtspijn”
• “Versnelt het herstel bij verkoudheid”

Ook afbeeldingen (bijv. zakdoeken, niesende mensen, pijnlijke gezichten) kunnen als medische claim worden gezien.

Claims kunnen ook context afhankelijk zijn. Zo zijn de rode stippen op de snoepverpakking geen probleem, maar impliceert de rode stip op het gewricht pijn.

Omdat het Glucosamine product een gezondheidsproduct is, mag het geen medische claim maken. Pijn is een medische claim. De rode stip, die pijn impliceert, is in deze dus niet toegestaan.

Als we de rode stip veranderen in een groene stip, belicht dit simpelweg het gewricht en impliceert het niet langer pijn. Om die reden is de groene stip wel toegestaan. Zo subtiel kan een claim zijn!

Wat mag je wél zeggen?

Je mag gebruikmaken van gezondheidsclaims, zolang ze goedgekeurd zijn. Denk aan:

• “Vitamine C ondersteunt het immuunsysteem”
• “Magnesium draagt bij aan een normale spierfunctie”

Vuistregel: de claim moet gaan over een gezond lichaam dat je gezond wilt houden.

Wil je iets schrijven puur ter informatie aan je doelgroep? Dat kan in sommige gevallen. Als je een puur informatieve blog schrijft over een ingrediënt zoals vitamine C, en je noemt daarin geen specifiek product, gelden er andere regels dan voor commerciële uitingen. In principe mag je in een informatief artikel meer zeggen, ook over mogelijke medische effecten, zolang je duidelijk maakt dat het om algemene informatie gaat en niet om een aanprijzing van een product of productgroep (zoals supplementen).

Toch is voorzichtigheid geboden. Als de blog onderdeel is van een commerciële website of indirect leidt naar een product (bijvoorbeeld via links of banners), kan de inhoud alsnog worden gezien als indirecte reclame. In dat geval zijn ook medische claims niet toegestaan, tenzij het om een geregistreerd geneesmiddel of medisch hulpmiddel gaat.

Samenvattend: in een echt neutraal, redactioneel artikel zonder commerciële insteek heb je iets meer ruimte, maar zodra er een link is met verkoop, gelden de gebruikelijke claimregels alsnog.

Wat zijn de risico’s als je te ver gaat?

Gebruik je toch medische claims bij een gezondheidsproduct? Dan loop je het risico op:

• Waarschuwingen van de Keuringsraad, NVWA en in sommige gevallen zelfs boetes
• Reputatieschade, vooral bij herhaling

Tips om het goed te doen

1. Controleer of je product een supplement, geneesmiddel of medisch hulpmiddel is
2. Bepaal of je uiting reclame is of niet
3. Gebruik alleen goedgekeurde gezondheidsclaims
4. Vermijd woorden en beelden die iets beloven over ziekte of genezing
5. Dien je uiting in bij de Keuringsraad – ze helpen je graag verder!

Geschreven door Clarissa Boer werkzaam bij de Keuringsraad – Specialist Gezondheidsreclame